Een landschap in een landschap

Geschreven door Boswachter Mirjam

Laatst zat ik weer eens op m’n hurken. Dat gebeurt mij vaak. Steeds vaker eigenlijk. Misschien aangestoken door mijn kinderen, wanneer we een mierensnelweg bewonderen. Of samen een slak ontdekken die in alle rust zijn weg vindt tussen gevallen bladeren en takken. Deze keer was ik alleen en kreeg ik natte knieën om paar prachtige bundelmycena in het mos te bewonderen. Terwijl ik zo laag bij de grond zat, zag ik een mini landschap.

Middenin het bos vormden deze paddenstoeltjes op de foto een heel mooi landschap met eigen reliëf. Dieren vinden een plekje en ook hier is sprake van menselijke invloed als ik een blaadje weghaal voor de foto. Het kleine landschap voor mij voldoet aan alle facetten zoals dat wordt omschreven op ons world wide web: 

‘Landschap is een omgeving voor zover men die met één blik overziet, een grootschalige ruimtelijke eenheid die gekenmerkt wordt door een bepaald uiterlijk en een bepaalde structuur, dynamiek, ontwikkeling en interne samenhang.‘

Nou ja, mijn minilandschap voldeed aan bijna alle facetten: van grootschaligheid was geen sprake. Dat maakte het voor mij niet minder een landschap. Ik ontdekte dat ik in één blik ontzettend veel matroesjka’s zag: mini landschappen waarin planten en dieren op micro niveau een systeem vormen. Wat de moeite is om voor door knieën te gaan. Of het juist meer dan waard is om omhoog te kijken.

Zoals bij de zomereik: als onderdeel van een boslandschap vormt de boom zelf ook een landschap. Minstens 1000(!) soorten planten, dieren, schimmels en eencelligen vinden op de eik een thuis, voedsel, of ideale plek om zich voort te planten. Een levendig landschap waarin de elementen vrij spel hebben en relaties worden aangegaan. Rupsen van bruine eikenpages eten hun buikje vol aan jonge knoppen. Terwijl de rupsen zelf op het menu van koolmezen staan. Spechten hakken een nestholte waarin uilen en vleermuizen een mooie hangplek vinden. Bladluizen worden door mieren ‘gemolken’ voor honingdauw. Regenwater blijft in holletjes staan, een dode tak die door de wind afbreekt.