Column: What’s in a name?
Wolfspoot, berenklauw en varkensgras. Maar ook hondskruid, ooievaarsbek en hazenpootje. Sommige planten dragen de mooiste dierennamen. De één groots en gevaarlijk, de ander klein maar logisch. Omdat de blaadjes van muizenoor nu eenmaal ontzettend veel lijken op… inderdaad: muizenoortjes.
De paardenbloem dankt overigens in ons land zijn naam aan het feit dat hij aan paarden werd gevoerd. Bij onze oosterburen wordt hij Löwenzahn, oftewel leeuwtand genoemd. Omdat de kroonblaadjes licht gekarteld zijn, zoals de hoektanden van een leeuw.
Latijnse namen
Gelukkig bedacht de Zweedse botanicus Carl Linnaeus in de 18e eeuw een uniform systeem dat planten wetenschappelijk op naam bracht. Dankzij dit systeem wisten we (en weten we nog steeds) zeker, ongeacht het land waarin een plant groeide, dat we over dezelfde soort spraken. In zijn werk Species Plantarum beschrijft Linnaeus alle planten, die tot dan toe bekend waren. En gaf elke soort een geslachtsnaam en een toenaam. Eenvoudig maar super overzichtelijk. Dit systeem met wetenschappelijke Latijnse namen gebruiken we tot op de dag van vandaag wereldwijd. Zo kreeg de paardenbloem de naam Taraxacum officinale wat verwijst naar de medicinale werking van de plant.
“Er zijn veel plantennamen waarin je een vroeger gebruik kan ontdekken. Of waarin je een dier herkent. Vaak logisch. En soms met wat meer fantasie.”
Boswachter Mirjam, Zuid-Hollands Landschap
Slingerarmen en kievitseieren
Meer planten kregen hun lokale naam omdat men kenmerken herkende van dieren in de bloemen, bladeren of de plant als geheel. In de uitgebloeide bloemknoppen van ooievaarsbek zag men een ooievaar, de bloemen van een aapjesorchis leken verdacht veel op de lange slingerarmen van een aap en de kievitsbloem had precies dezelfde spikkels als het ei van een kievit. Soms groef men wat dieper en ontstond de naam slangenkruid omdat de wortel wel wat weghad van, precies, een slang.
Een beetje fantasie
Echte koekoeksbloem, grote egelskop, kattenstaart, lamsoor, leeuwenbek en zo kan ik nog wel even doorgaan. In al deze planten kunnen we een vroeger gebruik ontdekken of een dier herkennen. Een klein beetje fantasie komt bij dat laatste soms goed van pas ontdekte ik onlangs, toen iemand mij erop wees dat de bloem van een bijenorchis meer weg had van een Pokémon met een blij gezichtje.
Boswachter Mirjam Zuid-Hollands Landschap
Vond je dit een interessante blog en lees je graag meer van dit soort verhalen? Volg mij dan op Instagram en laat je inspireren door de prachtige natuur van Regio Eilanden.
Boswachter Mirjam Zuid-Hollands Landschap
