Droogte
Door de klimaatverandering nemen weersextremen toe. Het is vaker heet, koud, droog of extreem nat. Droogte, zeker over langere periode, is niet goed voor de natuur. Het Zuid-Hollands Landschap pleit daarom voor meer robuuste, verbonden natuur met een gezonde, klimaatbestendige eigen waterhuishouding. Want natuur van formaat met een eigen watersysteem is beter bestand tegen weersextremen – en kan zelfs helpen de effecten daarvan tegen te gaan.
Alles wat leeft heeft water nodig
De droogte door lange warme zomers, komt bovenop al bestaande structurele problemen zoals verdroging, achteruitgang waterkwaliteit en stikstof. Alles wat leeft heeft water nodig. Ook de natuur. Natuur die het al zwaar heeft, zoals kwetsbare en waterafhankelijke natuur, is extra kwetsbaar tijdens droogte. Vaak wordt gebiedsvreemd water ingelaten om de gevolgen van verdroging tegen te gaan. Soms zijn de verstoringen (blauwalg, nutriënten etc.) nog erger dan de kwaal. Wij pleiten dan ook voor waterbuffers in en rond natuurgebieden gevuld met regenwater.
Voor dieren in de natuur wordt het moeilijker om water en voedsel te vinden. Dat kost ze dus meer energie, ze zijn langer op pad en het maakt ze kwetsbaarder. Bodemdieren trekken zich dieper terug in de bodem waardoor de grond niet meer goed omgewoeld wordt. Vlinders, libellen, vissen en kikkers staan verder onder druk want hebben letterlijk minder ruimte of geen verstopplekken meer voor predatoren.
In Zuid-Holland hebben vooral de veenweidengebieden en de duinen te lijden onder de droogte. Duinen met een waterwinfunctie zoals Meijendel zijn daarbij extra kwetsbaar. Ook de poelen in de vochtige duinvalleien van de Van Dixhoorndriehoek vallen de laatste jaren regelmatig droog. Vochtige duinvalleien zijn de ideale leefomgeving voor libellen, vogels en amfibieën. Door droogte verliezen we een verscheidenheid aan amfibieën en insecten die de biodiversiteit in het gebied in stand houden. De poelen herstellen zich in nattere perioden maar zeer langzaam. Het Zuid-Hollands Landschap beschermt de biodiversiteit door de poelen te verdiepen.
Als het droog is, moeten we water voldoende beschikbaar hebben. Als in de omgeving het grondwaterpeil daalt kan dat niet. Dan sijpelt het water weg. In droge tijden kan dat tegengegaan worden door zuinig te zijn en minder (grond)water te gebruiken. Dit moet de overheid, en met name de waterschappen, regisseren. Ook zijn bufferzones rondom natuurgebieden wenselijk met hogere waterstanden over klimaatbekkens en calamiteitbergingen zoals in de Boezem achter Haastrecht en bij de Rottemeren.
Om te voorkomen dat er watertekorten ontstaan is een ander, natuurlijker waterbeheer nodig. Want robuuste natuurgebieden waarvan de waterhuishouding op orde is, bieden ook onder extreme omstandigheden geschikte leefgebieden voor planten en dieren. Daarom moet het Natuurnetwerk worden afgerond en goed worden ingericht. Ook in Zuid-Holland zijn hier nog heel veel gaten in en is de natuur veel te veel versnipperd. Die versnippering maakt de natuur kwetsbaar. En een robuuste natuur biedt juist kansen, omdat de natuur een belangrijke bondgenoot is in een veranderend klimaat.
Zuid-Hollands Landschap volgt droogte in haar gebieden op de voet. We meten de peilen van grondwater en oppervlaktewater en kijken hoe planten en dieren die in het gebied leven, de droge periode doorstaan. Het is belangrijk dat de ecologische effecten van droogte worden onderzocht en gemonitord.
Tip van boswachter Fred
“
”
Hoe meer stoeptegels, hoe minder water wordt vastgehouden. Til een tegel uit je tuin of bij je voordeur en plant er een bosje wilde bloemen. Goed voor de natuur en het ziet er nog mooi uit ook! Tips voor waterbesparing en vergroening van je eigen tuin, vind je onder andere op de website van Milieu Centraal.
Tip van boswachter Fred
