De minister van Natuur en Stikstof moet snel met een beter plan komen voor compensatie van de natuur die verloren ging bij de aanleg van de Tweede Maasvlakte. Dat is de uitkomst van een rechtszaak die zeven natuurorganisaties hadden aangespannen tegen het ministerie.

De onderwaternatuur in een deel van de Voordelta had sinds 2008 extra bescherming moeten krijgen zodat de natuur zich kon ontwikkelen, maar dat is niet gebeurd. Zo nam de intensiteit van de garnalenvisserij er juist toe.

De zeven eisende natuurorganisaties zijn blij dat de rechtbank hun zorgen onderschrijft en vinden dat de minister van LNV veel eerder had moeten ingrijpen. Zij voelen zich door de uitspraak gesterkt in hun opvatting dat er een einde moet komen aan alle bodemberoerende activiteiten in het aangewezen gebied. Als het verbieden van de bodemberoerende visserij een positief effect zal hebben, zo oordeelt de rechter, dan moet de minister dat overwegen. Nog meer overleg met de Europese Commissie is dan ook niet nodig.

Directeur Teo Wams van Natuurmonumenten zegt namens de natuurorganisaties: “Beschamend dat het natuurverlies door de Tweede Maasvlakte na 14 jaar nog steeds niet is gecompenseerd. De rechter is duidelijk: de minister moet nu vaart maken met de natuurcompensatie en moet daarbij het natuurbelang veel meer voorop stellen. Oorspronkelijk lag er een goed plan voor het maken van een zeereservaat, alleen is dat nooit uitgevoerd. Wij zeggen: voer dat plan alsnog uit!”

Harde afspraken

In 2008 ging in een klap 2455 hectare rijke onderwaternatuur voor de kust van Zuid-Holland en Zeeland verloren door de aanleg van de Tweede Maasvlakte voor Rotterdam. Het nieuwe industriegebied werd er simpelweg bovenop gestort. In de verleende natuurvergunning voor de Tweede Maasvlakte staat mede dankzij adviezen van de Europese Commissie de harde voorwaarde dat het natuurverlies volledig wordt gecompenseerd in de strook Natura 2000-kustwateren ten zuiden van de Rotterdamse havenuitbreiding: de Voordelta. 

Zeereservaat

De oplossing is volgens de natuurorganisaties het maken van een zeereservaat, iets wat oorspronkelijk ook het plan van de Nederlandse overheid was. Op basis van dat plan gaf de Europese Commissie in 2003 zelfs toestemming aan Nederland om de Maasvlakte aan te leggen. Het oorspronkelijke plan van het zeereservaat werd echter later afgezwakt en is nooit uitgevoerd. In een zeereservaat wordt de onderwaterbodem met rust gelaten. Er wordt niet gevist met sleepnetten, er worden geen kabels gegraven, zand gewonnen noch bagger gestort. Hierdoor krijgt het oorspronkelijk rijke bodemleven van de Noordzee de kans om weer te herstellen.

Biodiversiteit

Op enkele plekken in de Voordelta waar niet kan worden gevist – zoals rond de Brouwersdam – kan men zien wat dat oplevert. Hier ontstaat de oorspronkelijke soortenrijkdom met wel 150 soorten op of in de zeebodem, zoals koralen, sponzen, zeesterren, kreeftachtigen, schelpkokerwormen. In het zachte zand ontstaan harde mossel- en oesterbanken. In zo’n rijke biotoop vestigen zich dan ook vissen, zeevogels en grotere zeezoogdieren. “Wanneer de bodem echt met rust gelaten wordt, kan dit een uniek natuurgebied in de Nederlandse Delta worden. Een zeereservaat van deze omvang kennen we in heel Europa nog niet”, aldus Wams.

De zeven eisende natuurorganisaties zijn Natuurmonumenten, Wereld Natuur Fonds, Stichting Duinbehoud, Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, Vogelbescherming Nederland, Stichting De Noordzee en de Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland. Gezamenlijk zijn ze deze zaak gestart omdat de natuurcompensatie volgens de wet gerealiseerd had moeten zijn vóór de aanleg van de Tweede Maasvlakte en omdat jaren van overleg niets opleverden.