Alarmerend nieuws: Vlinderpopulatie in 30 jaar gehalveerd in ons land
Uit onderzoek van het CBS en De Vlinderstichting blijkt dat de vlinderpopulatie in Nederland sterk is afgenomen. Tussen 1992 en 2023 daalde het aantal dagvlinders gemiddeld met 53 procent. Het afgelopen jaar markeerde het laagste niveau sinds het begin van de tellingen.
Negatieve trend overheerst
Ondanks enkele positieve ontwikkelingen, zoals een groeiende populatie van de citroenvlinder en de grote vuurvlinder op specifieke locaties, blijft de overkoepelende trend verontrustend. Negen van de 53 vlindersoorten bereikten in 2023 hun laagste aantallen. Zelfs soorten die vroeger vrij algemeen waren, zoals de kleine vos en groot koolwitje, tonen een sterke afname. Ook graslandvlinders worden ernstig bedreigd. Tien karakteristieke soorten graslandvlinders vertonen een gestage daling sinds 2012. Een teken dat hun leefgebieden achteruit zijn gegaan en dat de biodiversiteit onder druk staat.
“Deze cijfers benadrukken de noodzaak om actie te ondernemen en de vlinderpopulatie te herstellen. Het Zuid-Hollands Landschap luidt daarom de noodklok en lanceert eind deze maand een campagne om vlinders te beschermen.”
Ecoloog Rik Vinke, Zuid-Hollands Landschap
Bedreigingen voor de vlinder
Er spelen diverse factoren een rol in deze verontrustende trend, waarbij het intensieve gebruik van ons landschap een doorslaggevende rol speelt.
- De verstedelijking in Zuid-Holland zet fors door en daardoor verliest de vlinder zijn natuurlijke leefgebied, zoals bloemrijke velden en bosranden.
- Door intensieve landbouw zijn er minder bloemen en planten waar vlinders van kunnen leven. Door het gebruik van bestrijdingsmiddelen verdwijnen de natuurlijke plekjes waar de vlinder zo van houdt.
- Het extreme weer door klimaatverandering, zoals zachte winters of natte zomers, verstoort de levenscyclus van de vlinder en tast de voedselbronnen aan.
“Door de versnippering van de leefomgeving en het afnemen van waardplanten zijn er steeds minder geschikte plekken voor vlinders om te leven.”
Boswachter Wouter Boer, Zuid-Hollands Landschap
Drie vlindertips voor thuis
1. Zorg voor voedsel
Het vlindervriendelijk maken van je tuin of balkon begint met de planten. Vlinders leven van nectar, een zoete stof die in bloemen zit. Kies voor soorten zoals: winterheide, sneeuwbal (viburnum), koninginnenkruid, judaspenning, pinksterbloem of paardenbloem. Deze planten hebben een enorme aantrekkingskracht op vlinders.
2. Zorg voor warmte
Vlinders zijn koudbloedige dieren. Ze hebben warmte van de zon nodig om te vliegen. Ze zoeken de zonnigste plekjes van je tuin of balkon op. Zorg daarom voor zonnige plekjes uit de wind, waar vlinders kunnen opwarmen.
3. Zorg voor beschutting
Vlinders houden niet van nette tuinen. Veel rupsen en poppen overwinteren op de grond en tussen dode bladeren, dus veeg in het najaar niet alle afgevallen bladeren weg en laat de dode stengels van vaste planten tot het voorjaar staan. Hiermee help je ook andere nuttige insecten, waaronder lieveheersbeestjes en gaasvliegen.
Vlinderhotspots
Zelf vlinders bekijken
In de afgelopen jaren hebben we voor open plekken gezorgd in de duinen. Door wilgen en duindoorns deels te verwijderen, geven we vlinders betere overlevingskansen.
