Hooien in de Heemtuin
Hooien moet, ook het Zuid-Hollands Landschap staat voor die taak. Er is bestendig, warm weer voor nodig, maar ook werktuigen en vrouw- en mankracht. Zoals de vrijwilligers van de dinsdaggroep in de Krimpenerwaard.
“Zet mij maar op de voorkant”, roept een van de vrijwilligers vrolijk als hij de fotograaf bezig ziet. Er is immers een reportage in wording voor het magazine van het Zuid-Hollands Landschap. Groepsleider Gerard Dekker: “Jij komt op de zijkant, Rinus.” Gelach.
De stemming is prima in de Heemtuin. Een pittige nazomerzon belicht Leen den Hartog (84), Rinus van Meijeren en de andere vrijwilligers die vlijtig met harken, vorken en rijven in de weer zijn. Voor een onderling praatje nemen ze, leunend op het gereedschap, af en toe de tijd. De meesten werken al jaren samen, elke dinsdag op allerlei plekken in de door het Zuid-Hollands Landschap beheerde gebieden.
Belangrijke werktuigen
Vandaag, half september, kan er hier in Krimpen aan den IJssel dan eindelijk gehooid worden. De Heemtuin was eraan toe. Eerst was het weer in juli en augustus wisselvallig en toen begaf de trekker het. “Er moest een nieuwe radiateur komen van de leverancier. Bij aankomst bleek die ook lek te zijn”, vertelt Gerard.
Niet het enige belangrijke werktuig, die trekker. Er is ook de bandhooier, die inmiddels bedrijvig heen en weer aan het ploegen is over het orchideeënveld. Hij maait alles weg wat daar is opgeschoten en werpt het maaisel op een zogenoemde wiers, een lange strook opgehoopt hooi. De trekker rijdt vervolgens over de stroken heen, waarbij een breedgetande vork het hooi meeveegt, opschept en in de voortgetrokken laadbak kiepert.
Klein happie
Leen den Hartog is ‘niet zo’n prater’, volgens hemzelf. Al die aandacht, nee. Toch komt hij gedurende ochtend nog best los. “De techniek heb ik geleerd toen ik lang geleden bij de boer werkte”, zegt Leen en hij toont hoe je in één keer een forse pluk hooi op de vork neemt. “Niet zo’n klein happie, dat schiet niet op. Drie keer vooruitduwen, zo, zó.” – “Dat heb je ons nooit verteld Leen”, dolt iemand. Leen: “Wel tien keer, jullie luisteren nooit.” De bandhooier kan lang niet al het maaisel op de stroken krijgen, en daar ligt voor Leen en de zijnen een schone taak.
Nog lang niet stoppen
De voormalige vrachtwagenchauffeur is van plan zo lang mogelijk door te gaan met dit werk, ‘tot ik met een rollator kom en de jongens me niet meer willen’. Vele jaren zat hij achter het stuur van een tankwagen en reed hij ‘soms met de grootste rotzooi’ door Europa. Op z’n 59ste stopte hij en toen vroeg Gerard Dekker, die hij kende van een vogelwerkgroep, hem voor de dinsdagploeg van het Zuid-Hollands Landschap. Zo is het sindsdien gebleven. “De mooiste dag van de week”, zegt de ‘jongen uit de polder’, zoals mede-vrijwilliger Frans van Velzen Leen aanduidt.
Jannie Monhemius werkt al zestien jaar met de jongen uit de polder en zegt zachtjes: “Leen doet heel veel hoor, ook buiten de dinsdag om. Hij is handig, onderhoudt gereedschap en doet allerlei extra’s. Gisteravond is hij vanuit Krimpen aan de Lek, waar hij woont, hierheen gekomen om pionnen op de parkeerplaats te zetten. Om te voorkomen dat er vandaag auto’s bij de ingang in de weg staan.”
Verschralen
Groepsleider Gerard is even een volle laadbak weg gaan brengen; de gemeente voert de boel verder af voor de compost. Eenmaal terug, licht hij toe: “Tot voor acht jaar deden we het hier zonder trekker. Met kruiwagens en berries, dan ging het een stuk langzamer. Vandaag komt dit gewoon af. Maaien is belangrijk, door te verschralen hou je de boel in stand. Doe je het niet, dan is het binnen de kortste keren bos. De grove den is terug voor je het weet, de zaden zitten nog in de grond. Al eeuwen.”
Mini-Krimpenerwaard
Hij wijst op een strook struikgewas langs het orchideeënveld. “Dit noemen wij overjarige ruigte, deze staat er al dertien jaar. Daar maaien we niet om de insecten en de muizen een kans te geven. Kijk, daarzo, daar broedde dit voorjaar de fitis. Wij staan voor vogels, vlinders, kevers, amfibieën, we zijn rentmeesters van de schepping. De Heemtuin is een mini-Krimpenerwaard. Op het water, daarginds, ligt nog kroos. Dat zie je bijna niet meer.”
Leen den Hartog komt erbij staan, in z’n overall en met z’n drietandige vork; je zou niet zeggen dat hij geen prater is. Hij vertelt hoe hij vroeger als chauffeur balen cement van 50 kilo van z’n vrachtwagen laadde. “Op het nekkie, hop. En dan trapsgewijs opstapelen.”
“Leen doet veel”, zegt Gerard. “Het is niet in tijd uit te drukken.”
De Heemtuin Krimpen
In dit ecologisch heempark onder de rook van Krimpen aan den IJssel groeien wilde planten in omstandigheden waaronder ze ook in de natuur voorkomen. Het park, 1,4 hectare groot, bestaat sinds 1975.
