Het Zuid-Hollands Landschap wil gastvrij zijn in zijn gebieden, maar om de natuur te beschermen gelden er bepaalde regels. Voor mensen, maar ook voor hun honden. Boswachter Maarten Laming en Sieneke Groenman van de Hondenbescherming geven tekst en uitleg. 

Tekst Chris Muyres / Fotografie Nena Stoks 

Het oude landgoed bij Warmond is onderdeel van Nationaal Park Hollandse Duinen. In de lente kleuren stinsenplanten er de weides en bermen, in de herfst is het bos een paddenstoelenparadijs. Ook voor dieren is het hier een heerlijkheid. Met al dat afwisselend natuurschoon, trekt het parkachtige gebied rond Huys te Warmont veel wandelaars. Zeker ook hondenbezitters, zoals Maarten Laming, de boswachter van het gebied, en Sieneke Groenman van De Koninklijke Hondenbescherming. In een wandelgesprek ter plekke, praten ze over de belangen van de natuur en die van honden. 

Waarom moeten honden veelal aangelijnd blijven? 

Maarten: “Elke hond is van nature een roofdier dat achter vogels, hazen en reeën aan gaat. Nu zal één hond niet zo veel schade aanrichten, maar wat mensen vaak niet beseffen is hoe ontzettend veel honden er komen in een bepaald gebied, dagelijks, zeker in de Randstad. Dat is een van de belangrijkste redenen dat we als natuurbeschermers loslopen niet overal kunnen toestaan. Ik snap wel dat je daar geen zicht op hebt, als je ergens wandelt en je komt maar een paar andere honden tegen, maar wij hebben dat overzicht wél.” 

Sieneke: “Het zijn natuurlijk niet alleen honden die natuur verstoren, dan doen ook mountainbikers, joggers, ruiters, wielrenners en picknickende dagjesmensen …” 

Maarten: “Klopt, daar gelden ook regels voor. Al begrijp ik dat het voor hondenbezitters soms voelt alsof zij het meest beperkt worden, omdat de hond niet los mag, terwijl ze daarvoor juist naar buiten gaan. Maar wij zijn er nu eenmaal op de eerste plaats om onze natuur te beschermen.” 

Sieneke: “Zoals wij er zijn om de honden te beschermen en te pleiten voor voldoende ruimte waar ze vrij van de lijn kunnen zijn, want dat is óók belangrijk.” 

Waarom lopen honden het liefst los? 

Sieneke: “Een hond heeft net als alle dieren ruimte nodig voor zijn instinctieve behoeftes. Die ruimte krijgen ze maar weinig, omdat we vreselijk veel voor ze bepalen. Waar en wanneer ze uitgaan, wat en wanneer ze eten, waar ze slapen, wanneer ze zich kunnen ontlasten, waarmee ze spelen en ga zo maar door. Een van de belangrijkste natuurlijke behoeftes is ongestoord kunnen rondscharrelen, snuffelen en geurtjes uitwerken. Bij oudere honden blijft de reukzin intact, terwijl gezicht en gehoor achteruitgaan. Dus een paar keer per week vrij van de lijn kunnen struinen in een gebied dat zich daartoe leent, blijft altijd belangrijk voor de mentale gezondheid van een hond.” 

Maarten: “Een van mijn honden is een jachthond. Om gezond te blijven moet hij behalve kunnen snuffelen ook af en toe flink kunnen rennen. Daarom rijd ik regelmatig nét even wat verder om hem uit te laten. Dan ga ik door naar het strand of een ander losloopgebied waar hij kan uitrazen.” 

Is het nodig om poep op te ruimen in de natuur?

Maarten: “Zeker! Dat honden overal plassen en poepen is nog zoiets waarvan je als hondenbezitter de consequenties vaak niet overziet. De geursporen die honden achterlaten, kunnen dieren verjagen. Bovendien hebben de planten langs de paden veel te lijden van de poep en urine. En daarmee ook de slakken, spinnen, vlinders, bijen en andere insecten die daar leven. Daar zijn de vogels op hun beurt weer van afhankelijk, dus het verstoort een heel systeem.” 

Sieneke: “Ik stoor me als wandelaar ook aan poep en vind het vanzelfsprekend dat je die opruimt. Ik denk wel dat je de mensen daarbij moet helpen door bij de ingangen van wandelgebieden voldoende vuilnisbakken te plaatsen en liefst zakjesdispensers, want soms worden poepzakjes nu eenmaal vergeten. De overlast vermindert dan echt drastisch. De gemeente Teylingen heeft bijvoorbeeld bewezen dat het zo simpel werkt. Op veel plekken is dat nog een verbeterpunt wat mij betreft.”  

Hoe breng je recreatie en regels stellen in balans?

Sieneke: “Hondenbezitters zijn vaak bij uitstek natuurliefhebbers. Ze houden van dieren, van natuurbeleving en van lekker buiten zijn. Zelf vind ik het heel prettig als bij een natuurgebied op een bord duidelijk en op een sympathieke manier wordt verteld waarom de hond in sommige seizoenen aangelijnd moet, zoals bij een van mijn favoriete wandelgebieden: Eendragtspolder boven Rotterdam. Ik denk dat er veel wederzijds begrip tussen hondenliefhebbers en natuurbeschermers is, zo lang we elkaar de dingen goed uitleggen.”  

Maarten: “Paddenstoelenliefhebbers zijn ook bij uitstek natuurliefhebbers. Toch banjeren sommigen daarvan overal dwars doorheen, met als excuus Ik hou van de natuur, ik maak alleen maar foto’s. Ondertussen vergeten ze dat er nog honderd andere paddenstoelenfotografen zijn. Zo is het ook met hondenbezitters. En ruiters. En mountainbikers. Onze taak is inderdaad om al die groepen natuurliefhebbers te helpen begrijpen waarom bepaalde regels er zijn én dat we met velen zijn. Dan kunnen we samen volop blijven genieten van onze mooie natuur. We zullen het daarbij vast niet iedereen altijd perfect naar de zin kunnen maken – de natuur staat bij ons nu eenmaal voorop – maar ik denk dat we een heel eind komen.”  

Bescherming 

Het is goed om te weten dat gemeentes en natuurbeschermingsorganisaties hebben afgesproken om de handhaving te gaan verscherpen. Een hond laten loslopen waar dat niet mag, kan zomaar € 100,- kosten. Maarten: “Ik krijg vaak als excuus dat mensen geen tijd hebben om verder weg te gaan, waar de hond wél los mag, of om ermee te gaan fietsen. Dat is jouw probleem neerleggen bij de natuur. Denk daarover na vóórdat je een hond neemt.”  

Meer tips

• Op doggydating.com is per provincie te vinden waar losloopgebieden zijn. De app is vanaf 1 maart 2024 niet meer beschikbaar, maar de website wordt nog wel bijgehouden.
• Op doggo.nl staan ook losloopgebieden per provincie en veel bijbehorende tips. Met name de pagina hondenetiquette is goed om een keer door te lezen.
• Natuurmonumenten beheert ook diverse gebieden waar honden los mogen lopen.