Eikenprocessierups kan weer overlast veroorzaken
Opgepast: de eerste eikenprocessierupsen hebben weer brandharen. Deze haren zijn de oorzaak van pijn en jeuk aan de huid en de ogen. Uitkijken dus in de buurt van eiken.
Uit een inventarisatie van Kenniscentrum Eikenprocessierups blijkt dat zo’n 15 procent van de eikenprocessierupsen het vierde larvestadium heeft bereikt. Dat is het moment waarop de rupsen brandharen krijgen. Als de brandharen zich via de lucht verspreiden, kan dat leiden tot gezondheidsklachten zoals jeukende bultjes. Door de koude lente is de ontwikkeling van de eikenprocessierups drie weken later dan vorig jaar. Of we hierdoor ook minder last gaan krijgen van het beestje, valt nog niet te zeggen. Experts verwachten het hoogtepunt van de overlast vanaf eind juni tot in juli.
Klimaatverandering
De eikenprocessierups is de larve van de eikenprocessievlinder (Thaumetopoea processionea). Vroeger kwam de vlinder sporadisch voor in Nederland. Het leefgebied was toen vooral Midden- en Zuid-Europa. Maar onder meer door de klimaatverandering en de iets hogere gemiddelde temperatuur is het inmiddels ook in noordelijkere gebieden goed toeven. Ook de aanplant van veel eiken in ons land heeft bijgedragen aan de toename van dit diertje.
Processie
De eikenprocessievlinder legt haar eitjes het liefst in zomereiken. De rupsen die uit de eitjes komen, vreten zich ‘s nachts vol met de blaadjes van de eiken. Ze lopen daarbij achter elkaar, als in een soort processie. Dat is een bijzonder gezicht. Je vindt de nesten van de rupsen hoog in de bomen aan de takken of aan de voet van de bomen, afhankelijk waar de zon op staat. De rupsen houden namelijk net als wij van wat warmer weer. De nesten lijken op heel dikke spinnenwebben.
Haartjes
Bij de eikenprocessierups zit het venijn niet in de spreekwoordelijke staart, maar in de haartjes. De rug van de rups is bedekt met heel veel pijlvormige, voor het oog nauwelijks zichtbare, brandhaartjes met weerhaken. Als de rups zich bedreigd voelt, schieten die haartjes los. Daar zit het venijn. Als je de haartjes inademt, op je huid of in je ogen krijgt dan kun je allerlei klachten krijgen, zoals jeuk. Die kan in het ergste geval weken aanhouden. De rupsen gebruiken de haartjes ook om het nest af te schermen. Als het heel hard waait, neemt de wind ze mee en kun je er nietsvermoedend mee in aanraking komen, bijvoorbeeld tijdens het fietsen of wandelen. Op Thuisarts.nl kun je lezen wat je kunt doen als je in aanraking bent gekomen met de haartjes van de eikenprocessierups.
Ingrijpen?
De eikenprocessierups is onderdeel van het ecosysteem, met hun eigen rol. Voor koolmeesjes zijn de rupsen bijvoorbeeld een feestmaal. Bij het Zuid-Hollands Landschap grijpen we het liefst zo min mogelijk in, zo ook bij de eikenprocessierups. Alleen bij grote overlast doen we er wat aan. We laten een gespecialiseerd bedrijf dan meestal de nesten uitzuigen. Geen enkele bestrijdingsmethode is perfect, want bij elke verstoring komen er vaak juist extra haartjes in de lucht. Soms is niets doen en stilzitten tot het “overwaait” dan de beste oplossing.
