Meer duingraslanden in drukke Randstad
Natuurherstel in Solleveld & Kapittelduinen
Woekerende bramen, vergrassing van de duinen, een veelheid aan struiken: ook in onze gebieden hebben we last van de stikstofdepositie. Projectleider Quincy de Bruijn vertelt welke maatregelen we daartegen treffen in onze duingebieden ten zuiden van Den Haag.
Reusachtige vrachtschepen varen richting Rotterdamse Haven, de Stena Line ligt klaar om naar Engeland te varen, de gloednieuwe metro zoeft langs en megalomane parkeerplaatsen ontvangen ’s zomers dagelijks honderden strandgangers. Midden in dit drukke gebied in Hoek van Holland liggen twee langgerekte natuurgebiedjes van het Zuid-Hollands Landschap: de Van Dixhoorndriehoek en het Vinetaduin, onderdeel van Solleveld & Kapittelduinen, allebei beschermd door Natura 2000.
Plannen
“We zitten hier midden in de Randstad”, zegt projectleider Quincy de Bruin van het Zuid-Hollands Landschap als we uit de auto stappen bij de Strandboulevard. Deze weg doorkruist de twee gebieden. Voor ons ligt het duinlandschap van de Van Dixhoorndriehoek, achter ons het Vinetaduin. “Er is autoverkeer, uitstoot van de haven, glastuinbouw en van een bepaald percentage is zelfs onduidelijk waar de stikstof vandaan komt, waarschijnlijk van zee. Maar dát het hier neerslaat, is duidelijk.” Quincy maakte afgelopen jaar samen met ecologen van het Zuid-Hollands Landschap plannen voor maatregelen om de nadelige gevolgen tegen te gaan. Het Rijk stelt daarvoor geld beschikbaar.
Parnassia
Vanaf de Strandboulevard leidt een trap naar beneden, de duinen in. Een heuvelachtig gebied vol met duindoornstruiken strekt zich voor ons uit. Het water dat we zien is van een onderwater gelopen duinvallei. Vogels zingen hun hoogste lied als we over een zandpad naar een hek lopen dat rondom het water staat. “In de zomer valt deze vallei helemaal droog”, vertelt Quincy. “Dan staat het hier vol met parnassia en orchideeën. Dat zijn soorten waar we zuinig op zijn.” Dan wijst hij op bramenstruiken die gretig en ongecontroleerd het water in woekeren. “Hier zie je precies het verstoringseffect van stikstof.”
Struweel
Het plan van het Zuid-Hollands Landschap is om een strook van tien meter aan bramen rondom de vallei te verwijderen en stukjes af te plaggen, dat wil zeggen de bovenlaag verwijderen. Zo komt de schrale zandgrond terug, waar bijzondere planten zoals duinviooltje en parnassia van profiteren.
De duindoornstruiken die in het gebied overheersen, zullen worden verwijderd. Quincy wijst om zich heen: “Het is hier helemaal dichtgegroeid. Wij zouden graag meer variatie zien, een mozaïek. We willen duingraslanden creëren: kale grond met hier en daar plukjes struweel.” Door het dichte struweel is het konijn uit de Van Dixhoorndriehoek en het Vinetaduin verdwenen. “Konijnen hebben open zandvlaktes nodig, zodat ze vijanden in de gaten kunnen houden en struiken waarin ze kunnen schuilen voor bijvoorbeeld vossen.”
Orchideeën
Langs het geasfalteerde wandelpad zien we op een open vlakte een vleeskleurige orchis groeien. “Kijk daar!”, zegt Quincy. “’s Zomers staat het hier vol mee.” We knielen neer bij de grond en Quincy kroelt met zijn vingers door het dichte mos. “Op dit soort plekken zie je hoe mooi een duingrasland kan zijn. Maar als we niet uitkijken, hebben de orchideeën niet genoeg ruimte om te groeien. De aantallen lopen terug door de viltlaag van grassen die door de stikstofdepositie ontstaat.”
Stuifzand
Meer vrij spel voor wind zou het gebied goed doen, weet Quincy. Wind zorgt ervoor dat er steeds weer een laagje stuifzand overheen valt, wat kalk meebrengt en de grond schraal houdt: het gaat vergrassing tegen. Daarom is het plan om op de eerste duinenrij flink wat duindoorns te verwijderen. Zo zal het gebied erachter meer wind krijgen. Exoten zoals rimpelroos worden ook verwijderd, net als opgeschoten esdoorns en wilgen. De zuidhellingen van enkele duinen worden opengetrokken, zodat de wind erop komt te staan. Het plan is ook om Schotse Hooglanders in te zetten om het terrein kort te houden. “We hopen dat ook het konijn terugkomt, dat is een ideale beheerder van het duin.”
Quincy de Bruijn Projectleider
Hier zie je hoe mooi duingrasland kan zijn. Maar als we niet uitkijken, hebben de orchideeën niet genoeg ruimte om te groeien. De aantallen lopen terug door de viltlaag van grassen die door de stikstofdepositie ontstaat.
Quincy de Bruijn Projectleider
Klus geklaard
In de Duinen van Oostvoorne is vorig jaar een gebied van tien hectare afgeplagd, ook voor natuurherstel na stikstofdepositie. Hierdoor krijgen inheemse soorten als duinviooltje en parnassia weer een kans.
