Vinetaduin

Bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. Vestingwerken van ver daarvoor. Radiotorens van tijdens de Koude Oorlog. Het was hier een strategische plaats in oorlogen, en daar zie je veel sporen van. Je kunt je dat nog beter voorstellen als je beseft dat het Vinetaduin vroeger direct aan zee grensde. Het gebied dat nu tussen het Vinetaduin en de zee ligt is nog niet zo lang geleden opgespoten (de Van Dixhoorndriehoek en de strandvlakte).

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft op 25 januari 2019 het Vinetaduin aangewezen als Rijksmonument. De aanwijzing van het Vinetaduin betreft een procedure die werd gestart op voorstel van de Stichting Militair Erfgoed. Het Vinetaduin herbergt een voor Nederland unieke combinatie van vier lagen krijgsgeschiedenis uit de 20e eeuw. Midden in een beschermd natuurgebied liggen Nederlandse kazematten uit 1914-1918, een Nederlandse geschutbatterij uit 1937-1940, een Duitse kustbatterij uit 1940-1945 en een Amerikaans communicatiestation (Troposcatter) uit 1967. Met andere woorden: alle krijgsperioden uit de vorige eeuw hebben hier hun sporen achterlaten en wordt nu vertegenwoordigd op de rijksmonumentenlijst.

Het Vinetaduin is ook een strategische plaats voor natuurbehoud. Sinds 2007 is het Vinetaduin onderdeel van het Natura 2000 gebied Kapittelduinen-Solleveld. In datzelfde jaar werd het Zuid-Hollands Landschap de eigenaar van dit gebied van 7 ha (ongeveer 14 voetbalvelden). Sindsdien wordt er, in overleg met vele anderen, gewerkt aan bescherming en verbetering.

Ze vallen niemand aan – als je de insecten die ze eten even buiten beschouwing laat: er leven hier maar liefst vier soorten vleermuizen. De bunkers bieden hen een uitstekende schuil- en rustplaats. Overigens oefenen diezelfde bunkers ook een grote aantrekkingskracht uit op andere stiekemerds. Er zijn altijd enkele mensen die er illegaal in weten door te dringen. Daardoor kunnen de vleermuizen in gevaar komen. Het Zuid-Hollands Landschap probeert de bunkers zo af te sluiten en in te richten dat de vleermuizen hier een veilige schuilplaats hebben.

Het Vinetaduin is ongeveer twee maanden per jaar onder begeleiding van een gids toegankelijk. Het Zuid-Hollands Landschap organiseert in de maanden mei en juni in de weekenden excursies door het natuurgebied en de bunkers. Lopend door de onderaardse gangen en ruimtes kun je dan iets terugvoelen van de duistere periode die de Tweede Wereldoorlog was. De overige dagen is het gebied niet toegankelijk om de vleermuizen een veilige verblijfplaats te bieden. De excursies worden aangekondigd op de Activiteitenagenda van het Zuid-Hollands Landschap en diverse media.

Je ziet vooral struikgewas op het Vinetaduin. Dat struikgewas onttrekt de dieren aan het zicht en het beschermt ze. Bepaalde dieren, zoals zandhagedissen, hebben echter open zandvlaktes nodig om te leven. Daarom houdt het Zuid-Hollands Landschap een deel van het duin vrij van duindoorn en braam. De zandhagedis beweegt zich graag over de zo ontstane open plekken en vindt goede schuilplaatsen in de spleten in de bunkers.

Voor de Tweede Wereldoorlog lag Hoek van Holland hier heel dichtbij, maar de Duitse militairen sloopten de huizen om plaats te maken voor bunkers en geschut. Nu schuift de bewoning weer deze kant op. Het zijn dingen die de natuur kunnen bedreigen. Het Zuid-Hollands Landschap komt op voor de natuur. Het doet daar ook onderzoek voor en werkt, in overleg met alle betrokkenen, aan de bescherming en verbetering van dit en andere natuurgebieden.